Kapsama borsadaki 58 şirket giriyor
BDDK’nın döviz varlığı olan şirketlere TL ticari kredi kullandırmak için getirdiği şartları Borsa İstanbul’da işlem gören 58 şirketi etkileyebilir. Koşulları BDDK kıstaslarının içinde kalan 58 şirketin ne kadarının TL ticari kredi kullanabileceğine dair bir bilgi ise henüz bilinmiyor. TEB Yatırım çalışmasında en fazla YP pozisyonun kümelendiği hisseler arasında büyük yurtdışı müteahhitlik şirketi ile en büyük GSM şirketinden yine en büyük otomotiv şirketine, dev gıda üreticisinden demir çelik şirketine kadar borsanın büyükleri bulunuyor. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde aktif olan şirketlerin Türkiye operasyonlarında TL ticari kredi kullanmadığı öğrenildi. Normalde 58 şirketin kasasında 5.6 milyar dolar bulunuyor. Türkiye’de TL ticari kredi kullanmayan yurtdışı müteahhitlik şirketi hariç miktar ise 2.3 milyar dolar.
Cuma akşamı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından tebliğ edilen yeni düzenlemeye göre bankalar ve finansal kuruluşlar dışındaki, bağımsız denetime tabi şirketlerin kredi başvurusu yaptıkları tarih itibarıyla yabancı para (YP) nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduat) Türk Lirası (TL) karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması halinde; bu şirketlerin YP nakdi varlıklarının, en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması durumunda, söz konusu şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırılmamasına karar verilmişti.
Bu kapsamda TEB Yatırım’ın Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler üzerinde Mart 2022 bilançoları baz alınarak yaptığı değerlendirmeye göre 15 milyon liranın üzerinde yabancı para nakit pozisyonu bulunup, bu meblağın Mart 2022 sonu aktiflerin ya da Mart 2022 itibariyle şirketin son 1 yıllık cirosunun yüzde 10 üzerinde olduğu toplam 58 şirket tespit edildi. Bu evrene holding şirketleri (Koç Holding, Sabancı Holding, Anadolu Grubu Holding vb), GYO’lar dahil edilmedi.
Tüm borsa şirketleri arasındaki bu 58 şirketin TL kredi ihtiyacı olup olmadığı ise tabii ki bilinmiyor. Ancak çoğu dev olan şirketlerin rahatlıkla döviz kredisi kullanabileceğini söyleyebiliriz. Söz konusu şirketlerin yeni TL kredi almaları için bu fazla YP likiditelerini; ticarete konu ederek stok/ithalata dönüştürmeleri, YP olarak muhafaza etmek isterlerse YP finansal varlık yatırımı yapmaları, KKM dönüşümü gerçekleştirmeleri, ya da satmaları mümkün opsiyonlar arasında.
Bu şirketlerin elinde bulunan fazla döviz likiditenin satılması halinde 91.5 milyar lira yeni TL talebi ya da yaklaşık 5.6 milyar dolar döviz satışı söz konusu olabilir. Özellikle yüklü döviz ve varlık pozisyonu bulunan yurtdışı müteahhitlik hizmeti veren şirketi dışarıda tuttuğumuzda satılabilecek döviz likidite miktarının 37.8 milyar lira (2.3 milyar dolar) düşebilir.
TEB Yatırım çalışmasında en fazla YP pozisyonun kümelendiği hisseler arasında büyük yurtdışı müteahhitlik şirketi ile en büyük GSM şirketinden yine en büyük otomotiv şirketine, dev gıda üreticisinden demir çelik şirketine kadar borsanın büyükleri bulunuyor. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde aktif olan şirketlerin Türkiye operasyonlarında TL ticari kredi kullanmadığı öğrenildi. Dolayısıyla bulunan bu toplam rakamda şirket bazlı istisnalar da söz konusu olabilecek.